Social Distancing Economy เศรษฐกิจ New Normal ต้องเดินหน้าไปพร้อมกับการเว้นระยะห่างทางสังคม
เมื่อการแพร่ระบาดของโควิด19 ก่อให้เกิดเทรนด์ใหม่ที่เรียกว่า New Normal ตั้งแต่การเติบโตอย่างก้าวกระโดดของ E-commerce หรือช้อปปิ้งออนไลน์ที่ทำให้รู้ว่าทุกสิ่งสามารถขายได้บนออนไลน์จริงๆ แล้วก็ตามมาด้วยกระแสของ Food delivery ที่ไม่น่าเชื่อว่าเราจะสามารถสั่งอาหารมากินที่บ้านได้ทุกมื้อ ไปถึงจนเทรนด์การประชุมออนไลน์ไม่ว่าจะผ่าน Zoom หรือแอปอื่นมากมายจนกลายเป็นกระแส แต่สิ่งหนึ่งที่เห็นได้ชัดเลยคือเมื่อแต่ละเมืองเริ่มผ่อนคลายมาตรการล็อคดาวน์ เทรนด์ต่างๆ ที่เคยโตอย่างพรวดพราดก็ดูเงียบหายไปแทบจะในทันที แต่สิ่งหนึ่งที่เราพบว่ายังคงที่ไม่หายไปตามเทรนด์นั่นก็คือเรื่อง Social Distancing จนกลายเป็น Social Distancing Economy ครับ
เมื่อเมืองต่างๆ ต้องคลายล็อคให้ประชาชนออกไปใช้ชีวิตทำมาหากินเพื่อให้เศรษฐกิจต้องเดินหน้า แต่ในขณะเดียวกันก็ต้องมีการระแวดระวังป้องกันไม่ให้การแพร่ระบาดของเจ้าเชื้อไวรัสโควิด19 กลับมาได้ง่ายๆ ไปพร้อมกันเพราะเรายังไม่รู้ว่าจะได้วัคซีนป้องกันเจ้าไวรัสโควิด19 นี้เร็วที่สุดเมื่อไหร่ บ้างก็คาดกันว่าปลายปีนี้ ส่วนบางทีก็คาดกันไปยันปีหน้า ดังนั้นในระหว่างนี้เราทุกฝ่ายก็ต้องช่วยกันรักษาระยะห่างทางสังคมระหว่างกัน และนั่นก็เลยทำให้ Social Distancing ไม่ใช่แค่เทรนด์ชั่วครู่จากช่วงล็อคดาวน์ที่พอคลายล็อคแล้วหายไป แต่กลายเป็น New Normal ที่แท้จริงว่าเราจะทำอย่างไรให้เศรษฐกิจและการใช้ชีวิตยังคงเดินหน้าต่อไปได้ท่ามกลางการเว้นระยะห่างทางสังคมครับ
Social Distancing สู่วิถีชีวิตใหม่ New Normal ที่แท้จริง
ก่อนหน้าโควิดจะเข้ามาเราน่าจะเคยได้ยินเทรนด์หนึ่งที่บอกว่าภายในปี 2050 ประชากรโลกกว่า 70% จะกระจุกตัวอาศัยอยู่ในตัวเมือง เพราะความได้เปรียบในการอยู่ใกล้กันทำให้ต่อให้เทคโนโลยีการสื่อสารก้าวหน้าไปไกลแค่ไหนก็ไม่อาจลดการรวมตัวกันของเหล่ามนุษย์คนทำงานได้ และจากการดูแนวโน้มที่ผ่านมาก็จะพบว่าคนส่วนใหญ่ย้ายเข้ามาอยู่ในเมืองหลวงของประเทศเหมือนกันทั่วโลก
ในวันนี้ประชากรโลกกว่า 4,000 ล้านคนกระจุกตัวกันอยู่ในเมืองหลวงเรียบร้อยแล้ว แต่ก็นั่นแหละครับเทรนด์นี้อาจจะต้องโดนรื้อทิ้งใหม่แล้วลบทิ้งไปก็เพราะตั้งแต่โควิด19 เข้ามาแล้วยังไม่พบวัคซีนรักษาที่ใช้ได้อย่างเด็ดขาดก็บอกให้รู้ว่าการกระจุกตัวอยู่รวมกันในเมืองอาจไม่ใช่ทางเลือกที่ดีเหมือนเดิมเสมอไป
ดังนั้นในตอนนี้เราเริ่มเห็นหลายเมืองทั่วโลกเริ่มคิดใหม่และทำใหม่เกี่ยวกับการออกแบบการใช้ชีวิตในเมืองให้กระจายตัวลดความแออัดออกไปมากขึ้น ซึ่งทั้งหมดนี้ก็เพื่อให้ประชาชนยังคงสามารถออกมาใช้ชีวิตนอกบ้านได้ที่แม้จะไม่เหมือนเดิม แต่ก็ยังดีกว่าเอาแต่กักตัวอยู่แต่ในบ้านเหมือนก่อนหน้าในช่วงล็อคดาวน์ครับ
คำถามคือเราจะทำอย่างไรกับวิถีชีวิตใหม่ที่ Social Distancing กลายเป็น New Normal ที่แท้จริง และนี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นรอบโลก รวมถึงสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นตามที่ต่างๆ ในโลก และสิ่งที่เป็นแนวคิดดีๆ ที่น่าจะเกิดขึ้นบนโลกนี้ เพื่อให้เศรษฐกิจและชีวิตยังคงเดินหน้าต่อไปได้แม้เราจะต้องใช้ชีวิตแบบเว้นระยะห่างทางสังคมกันไปโดยไม่มีกำหนดจบในเร็ววัน
Design for Distancing
เมื่อพื้นที่สาธารณะอย่างจัตุรัสแห่งหนึ่งในเมือง Vicchio ประเทศอิตาลีเคยเป็นพื้นที่ให้ผู้คนสามารถเดินได้อย่างอิสระและเบียดกันได้อย่างเต็มที่ แต่พอเราต้องเว้นระยะห่างจากกันอย่างน้อย 2 เมตรเพื่อให้เราทุกคนยังคงปลอดภัยจากกันและกัน ทาง Caret Studio เลยอาสาเข้ามาใช้การออกแบบในการแก้ปัญหา ด้วยการทาสีขาวตรงพื้นให้รู้ว่าระยะห่างที่ปลอดภัยระหว่างกันหรือ 2 เมตรนั้นคือแค่ไหน
ดังนั้นถ้าดูจากภาพจะเห็นว่าบล็อคสีขาวสี่เหลี่ยมนี้แหละที่ทำให้การใช้ชีวิตนอกบ้านเป็นไปได้โดยที่แต่ละคนยังคงได้ Social Distancing ระหว่างกันแบบง่ายๆ ครับ
Living with Distancing
ไม่กี่วันก่อนเราคงเห็นข่าวเมื่อบางแสนเปิดหาดก็พบว่าเต็มไปด้วยผู้คนมากมายที่อึดอัดอยากออกไปเที่ยวนอกบ้านอย่างมาก และการได้รับลมเย็นๆ ริมน้ำโดยเฉพาะริมทะเลก็เป็นอะไรที่ผู้คนน่าจะอัดอั้นมานาน ดังนั้นถ้าเราจะโทษผู้คนที่แห่กันไปที่บางแสนก็ไม่ถูกนักเพราะแต่ละคนก็แค่อยากออกไปเที่ยวอยากออกไปใช้ชีวิต และพวกเขาก็บอกว่าพวกเขาก็พยายามเว้นระยะห่างจากกลุ่มอื่นที่ไม่ใช่กลุ่มพวกพ้องครอบครัวของตัวเอง แต่ประเด็นสำคัญคือห่างกันขนาดไหนถึงจะปลอดภัย และต้องไกลจากกันแค่ไหนถึงจะเรียกว่า Social Distancing ที่ถูกต้องครับ
ที่สวนสาธารณะ Domino Park ริมน้ำในเมือง Brooklyn ก็มีวิธีแก้ปัญหาที่ดูจะทำให้การออกไปพักผ่อนของผู้คนเป็นไปได้อย่างปลอดภัย ซึ่งวิธีที่พวกเขาทำก็ไม่ได้ซับซ้อนและต้องใช้งบประมาณมาก เพราะสิ่งที่ทางการทำก็แค่วาดวงสีขาวให้เป็นพื้นที่พักผ่อน โดยแต่ละวงจะอยู่ห่างกับวงรอบข้างในระยะ 2 เมตรพอดิบพอดี
เมื่อเป็นแบบนี้เราก็สามารถ Living โดยยัง Social Distancing ได้ไม่ยาก เพราะถ้าเมื่อไหร่เรามีใครหลุดออกไปนอกวงก็รู้ตัวได้โดยทันทีว่าเขากำลังทำตัวเสี่ยงให้คนอื่นจับจ้องและจับตามองจนต้องกลับเข้ามาในวงตัวเองแล้วล่ะ
Walking with Distancing
การออกไปเดินเล่นพักผ่อนตามสวนสาธารณะเพื่อชมนกชมไม้ก็เป็นอีกสิ่งที่ผู้คนถวิลหาไม่น้อย ส่วนตัวผมก็เป็นคนนึงที่ชอบออกไปวิ่งออกกำลังกายตามสวนต่างๆ แต่ปัญหาคือต้องห่างกันขนาดไหนถึงจะปลอดภัยตามมาตรการ Social Distancing กันแน่ล่ะ
ที่ประเทศอังกฤษมีสวนสาธารณะแห่งหนึ่งที่ชื่อว่า Grove Park ในเมือง Birmingham ที่พวกเขาเปลี่ยนวิธีใหม่ในการเดินสวนสาธารณะเพื่อพักผ่อนหย่อนใจแบบ New Normal ด้วยการตัดหญ้าสองข้างซ้ายขวาให้เป็นเลนในการเดินโดยเว้นระยะห่างทางสังคมตามรูปภาพด้านบนครับ
ดังนั้นคุณสามารถเข้าไปเดินพักผ่อนชมนกชมไม้ในสวนนี้ได้อย่างเต็มที่โดยยังคง Social Distancing ได้อย่างสบายๆ ที่ต้องระวังก็แค่อยากเดินเข้าใกล้คนข้างหน้ามากเกินไปเท่านั้นเองครับ
ทางบริษัทออกแบบที่ออสเตรียแห่งหนึ่งก็เกิดไอเดียว่าทำไมเราไม่สร้างสวนสาธารณะใหม่ให้ใช้พื้นที่เดิมได้เต็มประสิทธิภาพ แต่ในขณะเดียวกันก็ยังคงความปลอดภัยด้วยการรักษาระยะห่างระหว่างกันได้เต็มที่ล่ะ และนั่นก็เลยออกมาเป็นสวนสาธารณะที่มีหน้าตาตามรูปภาพด้านบน ถ้าดูจะเห็นว่าสวนสาธารณะแห่งนี้ถูกออกแบบมาเหมือนเขาวงกตที่ให้คนที่เดินเข้ามาสามารถเว้นระยะห่างระหว่างคนข้างๆ ได้ 2 เมตรพอดิบพอดี
ด้วยการปลูกแนวต้นไม้ใหม่ขนาดตามทางเดินไปเรื่อยๆ ทีนี้สิ่งที่คนเดินสวนสาธารณะแห่งนี้ต้องระวังคืออย่าเดินชิดคนหน้ามากไปก็พอครับ
พูดถึงการออกแบบพื้นที่สาณารณะให้คนออกไปใช้ชีวิตนอกบ้านแบบ New Normal ไปพอสมควรแล้ว ลองมาดูการปรับเปลี่ยนพื้นที่สาธารณะเดิมที่เคยเป็นของทางการให้สะดวกต่อการค้าขายหรือทำธุรกิจในยุค New Normal จาก Social Distancing กันบ้างครับ
เปลี่ยนพื้นที่สาธารณะกลางเมืองให้กลายเป็นพื้นที่ค้าขาย
ที่เมือง Vilnius ประเทศลิทัวเนีย ทางการก็ได้เปลี่ยนพื้นที่สาธารณะของเมืองให้กลายเป็นพื้นที่ค้าขายด้วยการเชิญร้านค้าต่างๆ ให้เอาโต๊ะมาตั้งแบบห่างๆ เพื่อให้ผู้คนสามารถออกมาใช้ชีวิตดื่มกินได้โดยสามารถเว้นระยะห่างจากโต๊ะข้างๆ ได้อย่างปลอดภัย
เรื่องนี้เกิดขึ้นเพราะเดิมทีร้านค้ามักจะอัดโต๊ะติดๆ กันเพื่อให้สามารถรับลูกค้าได้เยอะๆ แต่พอต้องเว้นระยะห่างระหว่างกันที่อย่างน้อยตั้ง 2 เมตรก็ทำให้หนึ่งร้านสามารถรับลูกค้าได้แค่ไม่กี่โต๊ะ
ยังไม่นับอีกว่าเมื่อคนรวมตัวกันในพื้นที่ปิดอย่างร้านอาหารก็ยิ่งเสี่ยงต่อการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสถ้ามีใครสักคนในร้านนั้นเกิดมีเชื้อโควิด19 อยู่ในร่างกายโดยไม่รู้ตัว
New Market Place in New Normal
หรืออีกหนึ่งไอเดียที่น่าสนใจที่ทางบริษัทสถาปนิกที่ชื่อว่า Shift Architecture ในเมืองรอตเทอร์ดามประเทศเนเธอร์แลนด์ เสนอให้ออกแบบตลาดใหม่จากเดิมตลาดคือพื้นที่ใหญ่ไม่กี่แห่งในเมืองที่เกิดจากการกระจุกตัวของหลายสิบไปจนถึงร้อยร้านค้า ให้กลายเป็นตลาดย่อยๆ ที่มีแค่ร้านค้า 3 ฝั่งแต่กระจายออกไปทั่วเมืองเพื่อลดการแออัด ซึ่งไอเดียนี้มีชื่อว่า Hyperlocal Micro Markets ครับ
ซึ่งพื้นที่ในตลาดก็ออกแบบตามระบบ Grid ที่มีการเว้นระยะห่างระหว่างกันอย่างชัดเจน ว่าแต่ละคนที่เข้าไปซื้อของในตลาดแห่งนี้จะต้องไม่เข้าไปในพื้นที่ของคนอื่นครับ
ส่วนตัวผมคิดว่าในแง่ดีของการออกแบบตลาดใหม่คือนอกจากจะลดความแออัดของตลาดในรูปแบบเดิมแล้ว ยังเป็นการกระจายพื้นที่ทางเศรษฐกิจออกไปทั่วเมืองด้วย ซึ่งน่าจะได้เห็นนวัตกรรมทางเศรษฐกิจหรือการค้าขายใหม่ๆ เกิดขึ้นมาจากการกระจายตัวของตลาดรูปแบบใหม่นี้ไม่มากก็น้อยแน่
CORONA Cycleway การเดินทางรูปแบบเก่าเพื่อชีวิตวิถีใหม่
เมื่อจักรยานกลายเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดสำหรับการเดินทางในเมืองเสียเหลือเกิน เดิมทีคนส่วนใหญ่ต้องใช้ระบบขนส่งสาธารณะเพื่อเดินทางไปกลับที่ทำงานทุกวัน แต่ Social Distancing ทำให้เราไม่ควรเข้าใกล้กันและกันในระยะ 2 เมตร ก็ดูเหมือนจะทำให้เรื่องนี้เป็นไปไม่ได้เหมือนที่เราเห็นในภาพข่าวว่ารถไฟฟ้าเต็มไปด้วยผู้คนที่เบียดกันแน่น หรือรถไฟใต้ดินก็เต็มไปด้วยผู้คนที่ต่อแถวมากมายจนไม่เกรงใจโควิดเอาเสียเลย
แต่ครั้นจะให้ประชาชนหันมาซื้อรถยนต์ส่วนตัวก็ไม่ใช่เรื่อง เพราะนอกจากค่าใช้จ่ายที่มากมายยังเป็นการทำให้สภาพการจราจรบนท้องถนนย่ำแย่เข้าไปใหญ่ แล้วนั่นก็จะยิ่งส่งผลต่อคุณภาพชีวิตรวมไปถึงการสร้างมลพิษอีกมากมายครับ
หลายเมืองสำคัญในโลกเปิดเส้นทางจักรยานใหม่ๆ ขึ้นมามากมายแบบทันด่วน ตัวอย่างหนึ่งที่น่าสนใจคือที่เมือง Bogota ทำการเปิดเลนจักรยานเพิ่มขึ้นทันทีอีก 76 กิโลเมตร จากเดิมทีที่เมืองนี้ก็มีเส้นทางจักรยานกว่า 550 กิโลเมตรแล้วครับ
จะเห็นว่าการขับขี่จักรยานกลายเป็นทางออกที่ดีสำหรับการลดการแอดอัดในระบบขนส่งมวลชนได้ง่ายๆ และก็ไม่ต้องเพิ่มปริมาณรถยนต์บนท้องถนนให้แอดอัดเพิ่มขึ้นจาก Social distancing อีกด้วยครับ
ที่เมืองลอนดอนเองก็มีการประกาศพื้นที่ปลอดรถยนต์จำนวนมากเพิ่มขึ้นทันทีเพื่อลดความแอดอัดของรถยนต์ ซึ่งเป็นการบังคับกลายๆ ให้ผู้คนต้องใช้จักรยานแทนการเดินทางแบบเดิมนั่นเองครับ
ส่วนที่เมืองมิลานกับปารีสเองก็เร่งทำการปรับปรุงถนนหนทางให้กลายเป็นเลนจักรยานเพิ่มขึ้นมากมาย ทั้งหมดนี้ก็เพื่อให้ผู้คนในเมืองยังสามารถเดินทางไปทำงานได้เมื่อคลายล็อค แล้วก็เพื่อลดความแอดอัดบนท้องถนนแต่ยังคงรักษาระยะห่างระหว่างกันไปป้องกันการแพร่ระบาดที่อาจจะกลับมาถ้าผู้คนยังคงแอดอัดบนระบบขนส่งมวลชนครับ
สรุป Social Distancing Economy เศรษฐกิจใหม่จาก New Normal
เมื่อการเว้นระยะห่างทางสังคมระหว่างกันกลายเป็นมาตรฐานใหม่ของชีวิตในสังคม เมื่อวัคซีนที่มีประสิทธิภาพไม่รู้ว่าจะพร้อมใช้งานได้เมื่อไหร่ และเราต่างก็เจ็บปวดจากการล็อคดาวน์กันมาไม่น้อยทั้งในแง่ของสภาพชีวิต จิตใจ และเศรษฐกิจทั่วโลกไปตามๆ กัน
ดังนั้นการปรับรูปแบบวิถีชีวิตและการดำเนินเศรษฐกิจให้เข้ากับรูปแบบ Social distancing จึงกลายเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เมื่อพื้นที่เดิมไม่สามารถใช้งานได้เหมือนเดิม ดังนั้นโจทย์ใหญ่ของนักการตลาดคือจะทำอย่างไรที่จะสามารถทำรายได้เหมือนเดิมก่อนที่โควิดมา และนั่นก็หมายความว่าโลกเราน่าจะเกิด Innovation ใหม่ๆ ไปจนถึง Lifestyle ใหม่ๆ จาก COVID Disruption ครับ
อ่านบทความการตลาดในยุค COVID19 ต่อ > https://www.everydaymarketing.co/tag/covid-19/
