PR Marketing ถอดบทเรียนสาธารณะสุขเวียดนาม สู้ไวรัส COVID-19 ด้วย Viral

Nattapon Muangtum
21/04/2020
Gen Z, Government, Health, Mass, NGO, Social Media

Email LinkedIn Tweet Facebook ShareShares2.5k

ท่ามกลางวิกฤตการแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 เราลองมาดูกรณีศึกษาจากกระทรวงสาธารณสุขเวียดนามกันว่าพวกเขาสื่อสารอย่างไรให้ประชาชนไม่ใช่แค่เข้าถึงแต่ยังเข้าใจว่าต้องปฏิบัติตัวอย่างไรเพื่อลดการแพร่ระบาดในช่วงนี้ เป็นการทำ PR Marketing ชั้นดีของภาครัฐที่นักการสื่อสารควรศึกษาไว้ เพราะอีกหนึ่งอาวุธที่สำคัญในการสู้กับ COVID-19 ไม่ใช่แค่หมอ พยาบาล ยา หรือชุดเครื่องมืออุปกรณ์ป้องกันต่างๆ แต่ยังหมายถึงการทำ Communication ที่ผ่านการคิดและวางแผนมาอย่างดี หรือที่บทความนี้เรียกว่า ใช้ Viral สู้ Virus COVID-19 ครับ

การแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 ในวันนี้ไม่ใช่แค่ปัญหาของประเทศใดประเทศหนึ่ง หรือแค่ทวีปใดทวีปหนึ่งเท่านั้น แต่กลายเป็นปัญหาของคนทั้งโลกไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้แล้ว ขนาดในบ้านเราคนกรุงเทพที่คิดจะหนีไปอยู่ต่างจังหวัด แต่พอเจอการแพร่ระบาดของไวรัสที่กระจายไปเกือบทุกจังหวัดทั่วประเทศกลับทำให้รู้สึกว่าการอยู่บ้านไม่ออกไปไหนนี่แหละน่าจะปลอดภัยที่สุดแล้ว

และเมื่อการโรคระบาดที่ร้ายแรงอย่างนี้หน่วยงานภาครัฐของทุกประเทศก็ต้องเร่งในการสื่อสารให้ประชาชนรับรู้และเข้าใจถึงความร้ายแรงของเชื้อไวรัสตัวนี้ รวมถึงแนวทางการปฏิบัติตัวที่ดีเพื่อลดการแพร่ระบาดของเชื้อไปพร้อมกัน แต่คำถามสำคัญคือในเมื่อทุกประเทศต่างก็มีเป้าหมายเดียวกันคือทำให้คนปฏิบัติตัวตามถึงแนวทางง่ายๆ อย่าง ล้างมือบ่อยๆ ใส่หน้ากาก ไม่ออกจากบ้าน แต่แล้วทำไมผลลัพธ์ที่ได้ในแต่ละประเทศถึงต่างกันลิบลับ สิ่งหนึ่งที่ผมเรียนรู้จากการมีประสบการณ์ในแวดวงโฆษณามานานคือ ถ้าคนฟังไม่เข้าใจไม่ใช่ความผิดคนฟัง แต่เป็นความผิดคนพูด ว่าพูดอย่างไรให้คนฟังเข้าใจไม่ได้ ถ้าอย่างนั้นวันนี้เราลองมาดูแนวทางการสื่อสารของกระทรวงสาธารณสุขเวียดนามกันดีกว่าครับว่าพวกเขาทำ PR และ Communication อย่างไรถึงช่วยลดการแพร่กระจายของ COVID-19 ได้ดีจนกลายเป็นข่าว Viral ไปทั่วโลก

PR Marketing Health Vietnam Music Video Viral Against Virus COVID 19

เพราะ Viral แพร่กระจายได้เร็วกว่า Virus

ทันทีที่เริ่มมีการแพร่ระบาดของ Virus COVID-19 เข้ามาถึงประเทศเวียดนาม สิ่งที่หน่วยงานสาธารณสุขเวียดนามรีบทำคือสื่อสารออกไปให้ประชาชนรับรู้และเข้าใจถึงอันตรายและแนวทางการป้องกันเพื่อลดการแพร่ระบาด แน่นอนว่าสิ่งนี้ไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อย่างไร เพราะก็เป็นแนวทางที่ทุกประเทศต่างทำกัน บ้านเราก็เหมือนกัน แต่เมื่อดูจากฟีดแบคที่เราเห็นก็จะพบว่าการสื่อสารเพื่อให้ประชาชนเข้าใจในเรื่องนี้ยังมีจุดให้ต้องปรับปรุงอีกมาก แต่สิ่งที่เวียดนามทำคือพวกเขาคิดกลยุทธ์อย่างเข้าใจคนฟัง ดังนั้นวิธีการที่เวียดนามทำก็เลยออกมาเป็น Music video ที่มั่นใจว่าน่าฟังแถมยังน่าดูอีกด้วยครับ

Music Video ที่ให้ความรู้สู้ไวรัส

เพราะปกติแล้วเวลาหน่วยงานราชการสื่อสารอะไรออกมามักไม่ได้รับความสนใจจากประชาชนแต่อย่างไร แม้เรื่องนั้นจะสำคัญมากๆ แต่ก็กลับมีแค่น้อยคนมากที่ให้ความสนใจอย่างจริงจัง ซึ่งปัญหาใหญ่ที่สำคัญก็คือการ “ไม่เข้าใจคนฟังก่อนพูด” เลยทำให้เป็นการพูดในสิ่งที่ตัวเองอยากบอกฝ่ายเดียว และก็ทำให้ปัญหายิ่งบานปลายกว่าที่ควรจะเป็น

แต่เวียดนามนั้นกลับต่างออกไปมากเพราะประชาชนส่วนใหญ่ต่างให้ความสนใจในเนื้อหาของทางการที่ต้องการแจ้งเตือนเรื่องไวรัสโควิดด้วยตัวเองจนกลายเป็นไวรัล และในที่สุดก็ทำให้คนส่วนใหญ่เข้าใจถึงปัญหา ตระหนักถึงอัตรายของเจ้าไวรัสนี้ และที่สำคัญพวกเขาจดจำได้ถึงแนวทางการปฏิบัติตัวเพื่อลดการแพร่ระบาดของเชื้อในที่สุดครับ

หน่วยงานสาธารณสุขของเวียดนามได้สื่อสารไปยังประชาชนผ่าน Music video ที่เป็นการ์ตูนน่ารัก และการที่เพลงนั้นน่าฟังได้ทางหน่วยงานก็ต้องไปขอความช่วยเหลือจากนักแต่งเพลงให้ทำอย่างไรให้เนื้อหาที่อยากสื่อสามารถเข้าใจได้ง่ายขึ้น บวกกับขอความช่วยเหลือจากนักร้องดังที่จะทำให้คนสนใจหันมาอยากฟังเพลงใหม่ของศิลปินมากขึ้น และล่าสุด MV นี้ก็มียอดวิวมากกว่า 30 ล้านวิวเมื่อนับรวมเวอร์ชั่นอื่นที่กระจายออกไปกลายเป็นไวรัล

และไม่ใช่แค่เพลงเท่านั้น ใน PR plan ของแคมเปญเพลงรับมือ COVID-19 ของเวียดนามนี้ยังมีการเอาเนื้อหาไปอธิบายรายละเอียดยิบย่อยตามเว็บต่างๆ เพราะพฤติกรรมคนยุคใหม่สมัยนี้คือถ้าสนใจอยากรู้อะไรพวกเขาจะไม่รอใครมาบอก แต่จะเสิร์จหาข้อมูลต่างๆ ด้วยตัวเองในทันที และนั่นก็ยิ่งเป็นการอธิบายประเด็นหลักใน Music Video ว่าทำไมถึงต้องล้างมือบ่อยๆ ทำไมถึงห้ามเอามือมาสัมผัสตา จมูก และปากบ่อยๆ รวมถึงทำไมถึงควรต้องอยู่ให้ห่างจากฝูงจนผู้คนจำนวนมาก

และที่สำคัญคือทำไมต้องใส่หน้ากาก เพราะถ้าดูจาก MV แล้วอาจจะไม่เข้าใจทั้งหมดได้ เพราะ MV นั้นทำหน้าที่ให้คนตระหนักและสนใจถึงประเด็นสำคัญอย่างการป้องกันตัว แต่ก็ไม่อาจให้รายละเอียดทั้งหมดได้ เพราะไม่อย่างนั้นก็จะไม่มีใครสนใจฟังเพลงนี้ แล้วก็ทำให้ไม่มีใครเข้าใจว่า COVID-19 มันอันตรายอย่างไรรวมถึงต้องรับมืออย่างไร

เมื่อผู้คนเข้าไปค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมด้วยตัวเองก็จะเจอกับ Hub Content มากมายที่ทางการเตรียมไว้บนออนไลน์เรียบร้อยแล้ว ผู้คนก็อ่านทำความเข้าใจด้วยตัวเอง และในขณะเดียวกันทางการของเวียดนามก็ขอความช่วยเหลือจาก YouTuber ชื่อดังที่นั่นในการอธิบายความหมายต่างๆ ที่ซ่อนอยู่ในเพลงเพิ่มเติม ตั้งแต่ว่าทำไมถึงตั้งชื่อเพลงเป็นแบบนี้ นั่นก็เพราะไวรัสโควิดนี้มันขี้อิจฉานะคุณผู้หญิง มันจะมาทำให้ความสัมพันธ์ในบ้านของคุณกับสามีต้องขาดสะบั้นกันได้ง่ายๆ แต่ถ้าคุณและทุกคนร่วมมือกันคุณก็จะมีความสุขด้วยกันไปอีกนาน

ด้วยการสื่อสารอย่างเข้าใจว่ากลุ่มเป้าหมายสนใจอยากฟังอะไร ทำให้ประชาชนชาวเวียดนามส่วนใหญ่เปิดใจรับด้วยตัวเอง และนั่นเองก็ทำให้เพลงนี้กลายเป็น Viral ที่แพร่กระจายไปในหมู่คนเวียดนามได้รวดเร็วกว่าที่ไวรัสจะระบาด ซึ่งกลายเป็นอีกหนึ่งอาวุธสำคัญของทางการที่นอกจากจะมีผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์มากมาย รวมถึงหมอและพยาบาลที่คอยรบกับไวรัสอยู่แนวหน้าแล้ว เพลงนี้ก็เหมือนเป็นแนวรบกำลังเสริมที่ป้องกันไม่ให้ข้าศึกเพิ่มขึ้นมาได้โดยง่าย

และหลังจากนั้นไม่นานด้วยความดังของเพลงนี้ก็ถูกรายการดังทางทีวีที่อเมริกาอย่าง Last Week Tonight with John Oliver เอาไปพูดถึงว่าสามารถสื่อสารออกมาได้ดี เข้าใจง่าย จนกลายเป็นไวรัลที่คนเวียดนามต่างก็พูดถึงจนนำไปสู่การเป็น Challenge ดังบน TikTok แพลตฟอร์มของวัยรุ่นคนรุ่นใหม่ที่ดังเหลือเกินในวันนี้

มีการสร้าง Challenge บน TikTok ที่ใช้ชื่อว่า #GhenCovyChallenge ด้วยท่าเต้นประกอบเพลงที่สื่อถึงการล้างมือ การไม่เอามือจับหน้าจับตา การอยู่ให้ห่างจากฝูงชน แล้วก็การใส่หน้ากากเป็นประจำ

เมื่อมีคนเข้ามาร่วมมากจนกลายเป็นกระแส และแน่นอนว่า Influencer บน TikTok ชื่อดังต่างก็เข้าร่วมด้วย หนึ่งในนั้นทำคลิปออกมาจนโด่งดังถึงขั้นที่ทางสำนักข่าว Billboard ยังต้องมาขอสัมภาษณ์พวกเขาถึง Challenge นี้

พอมาถึงจุดนี้เหล่า Influencer คนอื่นๆ และวัยรุ่นทั่วไปต่างก็ขอเข้ามาเป็นส่วหนึ่งของแคมเปญนี้ พวกเขาเหล่านี้แหละที่เป็นคนช่วยกันบอกต่อถึงสารที่ทางการเวียดนามต้องการจะสื่อออกไปในรูปแบบของตัวเอง ผ่านการเต้นที่น่าสนใจที่ในขณะเดียวกันก็ยังง่ายต่อการเข้าใจสาระสำคัญอยู่เหมือนเดิม

ทั้งหมดนี้จะเห็นว่าเมื่อหน่วยงานที่มีหน้าที่ต้องสื่อสารออกไปให้กลุ่มเป้าหมายหรือประชาชนเข้าใจจะประสบความสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อพวกเขาทำความเข้าใจประชาชนเสียก่อน เพราะต่อให้คุณมีสิ่งที่มีค่ามากแค่ไหนที่อยากจะบอก แต่ถ้าคุณไม่สามารถถ่ายทอดความสำคัญของเนื้อหานั้นได้ก็ไร้ค่า

ในวันที่เราเต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสารและคอนเทนต์มากมายที่ต้องการความสนใจจากเราไม่รู้จบ แล้ววิธีการสื่อสารแบบไหนล่ะที่จะเรียกความสนใจจากผู้คนได้ เพราะถ้าคุณสื่อสารให้คนฟังไม่เข้าใจขอให้พึ่งระลึกไว้ว่านั่นไม่ใช่ความผิดของคนฟังครับ

และนี่ก็คือกรณีศึกษาของการทำ PR Marketing ทางฝั่งหน่วยงานภาครัฐเวียดนามที่เอา Communication มาเป็นอาวุธหลักในการสู้กับการแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19 ในครั้งนี้ครับ

อ่านบทความการตลาดที่เกี่ยวกับ COVID-19 ต่อ > https://www.everydaymarketing.co/tag/covid-19/