4 แนวทางการปรับตัว เมื่อ AI กำลังพลิกโฉมวงการสื่อมวลชน จาก VERO
สวัสดีนักการตลาด และนักอ่านทุก ๆ คนครับ เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2567 ที่ผ่านมา VERO บริษัทที่ปรึกษาด้านการสื่อสารและการตลาดดิจิทัลชั้นนำของ Southeast asia ได้เผยแพร่ผลการสำรวจที่น่าสนใจเกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยี AI ในวงการสื่อสารมวลชนครับ พบว่า AI กำลังเป็นตัวเปลี่ยนเกมในหลาย ๆ ด้าน ตั้งแต่การรวบรวมข้อมูล การเขียนและเล่าเรื่อง ไปจนถึงการนำเสนอข่าวสารในรูปแบบใหม่ ๆ บทความนี้จะพาไปดูสถิติต่าง ๆ และพามาดู 4 แนวทางการปรับตัว กับ AI กันครับ
ทำไม AI จึงมีบทบาทสำคัญในสื่อมวลชน
AI ไม่เพียงแต่เป็นเครื่องมือที่ช่วยในการประมวลผลข้อมูลอย่างรวดเร็วเท่านั้น แต่ยังช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกและช่วยให้นักข่าวสามารถทำข่าวเชิงสืบสวนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วยครับ ตัวอย่างเช่น การใช้ AI เพื่อวิเคราะห์แนวโน้มการบริโภคข่าวสาร หรือการค้นพบข้อมูลที่ซ่อนอยู่ในฐานข้อมูลขนาดใหญ่ที่มนุษย์อาจไม่สามารถทำได้ในเวลาอันสั้น แต่ก็ต้องแลกกับความแม่นยำและความถูกต้องทีอาจจะน้อยลง
อีกทั้ง AI ยังสามารถช่วยในการสร้างเนื้อหาเชิงสร้างสรรค์ เช่น การเขียนบทความหรือการสรุปข่าวสารที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้อ่าน และยังช่วยให้นักข่าวสามารถเข้าถึงข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในเวลาที่เร็วขึ้นครับ ทั้งนี้การที่ AI สามารถปรับปรุงและปรับตัวเองให้ดียิ่งขึ้นได้ตามข้อมูลที่ได้รับ ทำให้เทคโนโลยีนี้มีศักยภาพที่จะเปลี่ยนโฉมหน้าของวงการสื่อมวลชนได้อย่างไม่ต้องสงสัย
การยอมรับ AI ในสื่อมวลชน
ผลการสำรวจที่ตีพิมพ์ในหัวข้อ ‘AI and Journalism in Southeast Asia: A Survey of Opportunities and Challenges’ ได้สำรวจนักข่าวจำนวน 75 คนใน 4 ประเทศ ได้แก่ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ ไทย และเวียดนาม โดยผลการสำรวจได้แสดงให้เห็นว่า นักข่าวและสื่อมวลชนในแต่ละประเทศต่างมีระดับความเข้าใจและการยอมรับ AI ที่แตกต่างกันไปครับ พามากางสถิติดูกันดีกว่า
- อินโดนีเซียและไทย: นักข่าวในทั้งสองประเทศนี้มีการทำความเข้าใจ AI อย่างลึกซึ้งถึง 95% และมีการปรับใช้ AI ในการทำงานจริงในระดับสูง นั่นหมายถึงการที่นักข่าวในประเทศเหล่านี้ได้เรียนรู้และเริ่มนำ AI มาใช้ในงานข่าวสารในชีวิตประจำวัน เพื่อช่วยปรับปรุงกระบวนการทำงานและเพิ่มประสิทธิภาพครับ
- ฟิลิปปินส์: ที่นี่นักข่าวถึง 90% รู้จักและคุ้นเคยกับ AI แต่เพียง 52% เท่านั้นที่ได้เริ่มนำ AI มาปรับใช้จริงในงานของพวกเค้า ซึ่งอาจบ่งบอกถึงการขาดทรัพยากรหรือการสนับสนุนจากองค์กรในการฝึกอบรมหรือการนำเทคโนโลยีใหม่นี้มาใช้ครับ
- เวียดนาม: แม้ว่ามีถึง 78% ของนักข่าวที่คุ้นเคยกับ AI แต่ทุกคน (100%) ก็แสดงท่าทีเชิงบวกต่อการใช้ AI ในอนาคต โดยมองว่าเทคโนโลยีนี้จะสามารถช่วยเสริมสร้างคุณภาพของงานข่าวได้ครับ
พามาดูในแง่ของข้อกังวลเกี่ยวกับ AI กันบ้างดีกว่าครับ นักข่าวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังแสดงความกังวลเกี่ยวกับ AI ในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการบริหารจัดการ การลดผลกระทบต่อแรงงาน และปัญหาด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ โดยเฉพาะในไทยที่นักข่าวหลายคนกังวลว่า การพึ่งพา AI มากเกินไปอาจทำให้คุณภาพและความน่าเชื่อถือของข่าวสารลดลง
- ฟิลิปปินส์: นักข่าวในฟิลิปปินส์มีความกังวลมากที่สุดเกี่ยวกับเรื่อง จริยธรรม ของการใช้ AI ตามมาด้วยความกังวลเรื่อง การทดแทนแรงงานมนุษย์ และ นโยบายและการบริหารจัดการ AI ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีความกังวลว่าการใช้ AI อาจนำไปสู่การแทนที่แรงงานมนุษย์และการขาดแนวทางที่ชัดเจนในการกำกับดูแลครับ
- อินโดนีเซีย: นักข่าวในอินโดนีเซียมีความกังวลหลักในด้าน จริยธรรม และ การทดแทนแรงงานมนุษย์ เช่นเดียวกับฟิลิปปินส์ โดยมี นโยบายและการบริหารจัดการ AI เป็นประเด็นที่สามที่กังวลครับ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความกังวลที่คล้ายคลึงกันเกี่ยวกับผลกระทบที่ AI อาจมีต่อการทำงานและมาตรฐานจริยธรรมในสื่อมวลชน
- ไทย: นักข่าวในไทยแสดงความกังวลเกี่ยวกับ จริยธรรม ของการใช้ AI มากที่สุด ตามมาด้วยความกังวลเรื่อง การพึ่งพา AI มากเกินไป ซึ่งอาจทำให้คุณภาพและความน่าเชื่อถือของข่าวลดลง และ นโยบายและการบริหารจัดการ AI นอกจากนี้ยังมีความกังวลเกี่ยวกับการที่ AI อาจเข้ามาแทนที่กระบวนการตัดสินใจของมนุษย์อีกด้วย
- เวียดนาม: ความกังวลของนักข่าวในเวียดนามนั้นแตกต่างไปเล็กน้อย โดยประเด็นหลักคือ ความเสี่ยงด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ ซะมาก ตามมาด้วยความกังวลเรื่อง ความแม่นยำของข้อมูล และ การใช้ AI อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งแสดงถึงความกังวลในเรื่องความปลอดภัยและความถูกต้องของข้อมูลที่ AI อาจสร้างหรือจัดการ
โดยรวมแล้ว นักข่าวใน SEA นี้ได้แสดงความกังวลในหลายประเด็นเกี่ยวกับการใช้ AI ไม่ว่าจะเป็นเรื่องจริยธรรม การทดแทนแรงงานมนุษย์ ความเสี่ยงทางไซเบอร์ และการพึ่งพา AI มากเกินไป ซึ่งสามารถสรุปได้ว่ามีความกังวลว่า AI อาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ไม่ได้ควบคุมและอาจกระทบต่อคุณภาพของการทำข่าวอย่างมีนัยสำคัญครับ
ผลการสำรวจ ‘เทคโนโลยี AI และการสื่อสารมวลชนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (AI and Journalism in Southeast Asia)’ สามารถดาวน์โหลดได้ฟรีจากเว็บไซต์ VERO ได้เลยครับ
ความท้าทายและโอกาสในการนำ AI มาใช้
การนำ AI มาใช้ในสื่อมวลชนยังมีความท้าทายหลายประการ นักข่าวหลายคนกังวลเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัวของข้อมูล ความมั่นคงในการทำงาน และความเป็นธรรมในการใช้ AI ตัวอย่างเช่น มีความกังวลว่า AI อาจทำให้เนื้อหาที่ถูกสร้างขึ้นมามีลักษณะซ้ำซากหรือขาดความเป็นเอกลักษณ์ นอกจากนี้ ยังมีความกังวลเกี่ยวกับการใช้ AI ในทางที่ไม่เหมาะสม เช่น การปลอมแปลงข้อมูลหรือการสร้าง fake news
อย่างไรก็ตาม การมี AI เข้ามาในสื่อมวลชนยังเปิดโอกาสใหม่ ๆ ให้กับนักข่าวและองค์กรข่าว ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มความสามารถในการรายงานข่าวแบบเรียลไทม์ การใช้ข้อมูลเชิงลึกเพื่อทำข่าวเชิงสืบสวนที่มีคุณภาพสูงขึ้น หรือการพัฒนาวิธีการใหม่ ๆ ในการสื่อสารกับผู้อ่านที่หลากหลายมากขึ้น
4 แนวทางการปรับตัว กับ AI ในวงการสื่อมวลชน
#1 การศึกษาและการฝึกอบรม
การพัฒนาหลักสูตรและโปรแกรมการฝึกอบรมที่เหมาะสมเป็นขั้นตอนสำคัญในการเตรียมความพร้อมให้กับนักข่าวและสื่อมวลชนในการใช้ AI ในการทำงานข่าว ซึ่งหลักสูตรเหล่านี้ควรครอบคลุมเนื้อหาเกี่ยวกับพื้นฐานของ AI วิธีการทำงานของ AI และการประยุกต์ใช้ AI ในงานข่าวครับ เช่น การใช้ AI ในการรวบรวมข้อมูลข่าวสาร การวิเคราะห์ข้อมูล การสร้างเนื้อหา และการตรวจสอบข้อเท็จจริง
นอกจากนี้ การฝึกอบรมยังควรเน้นให้ความรู้เกี่ยวกับความเสี่ยงและข้อจำกัดของ AI เช่น การเข้าใจว่าข้อมูลที่ AI ประมวลผลอาจมีอคติหรือความผิดพลาด และวิธีการจัดการกับความท้าทายเหล่านี้ในบริบทของการทำข่าว
ตัวอย่างการฝึกอบรม
- หลักสูตรพื้นฐานเรื่อง AI สำหรับสื่อมวลชน: การทำความเข้าใจเกี่ยวกับ AI เบื้องต้นและการประยุกต์ใช้ในงานข่าว
- การใช้ AI ในการตรวจสอบข่าวสาร: การฝึกอบรมการใช้ AI ในการตรวจสอบข้อมูลข่าวสารเพื่อลดการเผยแพร่ข้อมูลที่ผิดพลาด
- การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกด้วย AI: การเรียนรู้วิธีใช้ AI เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลที่ซับซ้อนและสร้างเนื้อหาที่มีคุณภาพสูงขึ้น
2. การยอมรับและการปรับตัว
การสนับสนุนให้นักข่าวทุกระดับเข้าใจและยอมรับการใช้ AI เป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อให้เกิดการปรับตัวที่ราบรื่น การปรับตัวนี้ไม่ใช่เพียงการนำ AI เข้ามาแทนที่มนุษย์ แต่เป็นการเสริมสร้างความสามารถในการทำงานของมนุษย์ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นครับ เช่น การใช้ AI เพื่อช่วยทำงานที่ซ้ำซ้อนหรือใช้เวลาในการประมวลผลข้อมูลจำนวนมาก เพื่อให้นักข่าวมีเวลาและทรัพยากรมากขึ้นในการทำข่าวเชิงลึกหรือข่าวเชิงสืบสวนที่มีความซับซ้อนมากขึ้น
แนวทางการสนับสนุน:
- การจัดเวิร์คช็อปและการสัมมนาเกี่ยวกับบทบาทของ AI ในการทำข่าว เพื่อเปิดโอกาสให้นักข่าวและผู้สื่อข่าวได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์เกี่ยวกับการใช้ AI
- การสร้างคู่มือการใช้งาน AI สำหรับนักข่าว เพื่อให้ความรู้และแนวทางในการประยุกต์ใช้ AI ในงานข่าว
- การจัดตั้งกลุ่มสนับสนุนภายในองค์กรข่าว เพื่อช่วยให้นักข่าวปรับตัวและเรียนรู้วิธีการใช้ AI อย่างมีประสิทธิภาพ
3. ความโปร่งใสและความรับผิดชอบ
การให้ข้อมูลที่ชัดเจนและโปร่งใสเกี่ยวกับฟังก์ชันและข้อจำกัดของ AI เป็นสิ่งสำคัญในการสร้างความเชื่อมั่นจากผู้อ่านและผู้บริโภคข่าวสารครับ โดยสื่อมวลชนต้องมีความโปร่งใสในการสื่อสารถึงวิธีการที่ใช้ AI ในการสร้างเนื้อหา รวมถึงข้อจำกัดและความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น การกระทำโปร่งใสจะช่วยป้องกันความเข้าใจผิดและเพิ่มความไว้วางใจจากผู้อ่านครับ
มาตรการที่อาจนำมาใช้:
- การเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ AI ในการทำข่าว เช่น การระบุในบทความว่าเนื้อหาบางส่วนถูกสร้างหรือแก้ไขโดย AI
- การเผยแพร่แนวทางการใช้ AI อย่างมีจริยธรรมและโปร่งใส เพื่อสร้างความเข้าใจและความเชื่อมั่นให้กับผู้อ่าน
- การสร้างนโยบายภายในองค์กรเกี่ยวกับการใช้ AI ที่ชัดเจนและมีความรับผิดชอบ เช่น การกำหนดให้มีการตรวจสอบและยืนยันข้อมูลจาก AI ก่อนเผยแพร่
4. การสนับสนุนจากองค์กรและการวางนโยบายที่ชัดเจน
องค์กรข่าวควรสร้างระบบสนับสนุนที่แข็งแกร่งและวางนโยบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับการใช้ AI เพื่อให้แน่ใจว่า AI ถูกนำมาใช้ในทางที่ถูกต้องและมีจริยธรรม การสร้างนโยบายนี้ควรครอบคลุมทั้งการใช้ AI ในการสร้างเนื้อหา การตรวจสอบข้อมูล และการใช้ AI ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก นอกจากนี้ การวางนโยบายควรเน้นที่การรักษาความเป็นธรรมและความถูกต้องของเนื้อหาข่าว เพื่อป้องกันไม่ให้ AI ถูกนำมาใช้ในทางที่ผิดหรือเป็นอันตราย
ตัวอย่างของนโยบายและการสนับสนุน:
- การจัดตั้งคณะกรรมการภายในองค์กรเพื่อดูแลและตรวจสอบการใช้ AI ในการทำข่าว
- การกำหนดหลักเกณฑ์และแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจนเกี่ยวกับการใช้ AI เพื่อให้มั่นใจว่าเนื้อหาข่าวยังคงรักษาความเป็นธรรม ความถูกต้อง และความน่าเชื่อถือ
- การสร้างระบบสนับสนุนทางเทคนิคและการให้คำปรึกษาสำหรับนักข่าวที่ใช้ AI ในงานข่าว
